Şekline göre hitabet türleri nelerdir? Kaç tane hitabet türü vardır?

Şekline Göre Hitabet Türleri

1. Konferans: Herhangi bir konuyu, orijinal bir fikri, bir tezi izah için büyük salonlarda, genel olarak düzeyli bir dinleyici kitlesine yapılan, bilimsel akademik konuşmalardır. Alanında uzman olan kişi, bir konuyu enine boyuna, detaylarıyla ele alır. Konferansın gayesi bir şeyler öğretmek, bir konuya yeni yorumlar katmak, bir problemin çözümü konusunda fikir yürütmek olabilir. Konferans daha çok edebiyat ile ilgili olup insanları heyecanlandırmak, ikna etmek amacı taşımaz. Bunun için konferansta yazılı bir plan esas alınarak konuşma yapılır. Sonunda gerekirse sorulara yer verilebilir.
2. Tören konuşmaları: Önemli bir gün, olay veya bir kişiyi anmak amacıyla; önemli bir işin başlaması veya bitmesinden dolayı yapılan resmî nitelikteki konuşmalardır.
3. Nutuk: Her düzeyde geniş halk kitlesine, siyasi ve milli konularda bir düşünceyi, bir duyguyu anlatmaktır. Bu konuşmalar önceden yazılmış, hazırlanmış konuşmalar olup belgelerden yararlanılarak ve deliller ortaya koyularak canlı bir anlatım üslubuyla gerçekleşebilir.
4. Hitabe: Herhangi bir konuyu veciz ve süslü ifadelerle herhangi bir dinleyici kitlesine karşı kısa ve heyecanlı bir üslupla anlatmaktır. Cuma hutbeleri bu gruba dâhil edilebilir.
5. Sohbet: Farklı konularda fikir ve düşüncelerin fazla ciddi ve resmi havaya büründürülmeden samimi ve sıcak bir ifadeyle anlatılmasıdır. Sohbetler genelde küçük mekânlarda az sayıda insan kitlesine karşı yapılır.
6. Açık oturum: Bir konu hakkında alanında uzman olan kişilerin tartışması, konuyu değişik yönleriyle ele alması, tenkit yoluyla karşılıklı konunun işlenmesidir. Açık oturumu idare eden bir kişi olup konuşmacıları sırayla ve herkesi en az birkaç defa konuşturur.
7. Münazara: Karşılıklı olarak iki grubun bir konuyu tartışmalarıdır. Gruplar konunun birbirine zıt iki yönünü savunurlar, karşılıklı olarak eleştiriler getirirler. Yarış havasında geçen ve bir başkan etrafında yapılan münazaralarda tezlerin doğruluğunun ispat edilmesi istenir.
8. Panel: Alanında uzman olan birkaç kişinin bir konunun değişik yönlerini sırasıyla anlatmasıdır. Bir başkanın yönetimi doğrultusunda konuyla ilgili değişik fikirler ortaya konulur. Tartışma ortamı değil sohbet ortamı vardır. Panel sonrasında soru ve cevaplar olabilir.
9. Sempozyum: Bir konunun değişik yönleri hakkında alanında uzman insanların seri konuşmalar yapmasıdır. Büyük bir salonda geniş bir dinleyici kitlesine hitap edilir. Konuyla ilgili olan insanlar sadece dinleyici olarak katılırlar. Konuşmacılar belirli süreyle konuşurlar ve konunun uzmanı olan kişiler konuyu müzakere eder, eleştiri ve fikirlerini ortaya koyarlar. Sempozyumda konular bilimsel bir üslupla ve yazılı bir metin esas alınarak yapılır.
10. Monolog: Genelde güncel konularda, alaylı ve esprili bir üslupla bir kişinin konuşma yapmasıdır. Monologlarda jest ve mimikler kullanılabilir, taklit yapılabilir.
11. Diyalog: Bir sahnede iki kişinin karşılıklı olarak konuşmasıdır. Herhangi bir konu hakkında belli bir düzen içinde karşılıklı düşüncelerini ifade ederler.
12. Radyo ve televizyon kanalıyla yapılan konuşmalar: Monolog, diyalog, açık oturum veya münazara tarzı tercih edilebilir. Bu tarz konuşmalarda genelde aktif bir seyirci kitlesi olmadığından tepkileri almak mümkün olmaz. Jest ve mimikten çok ses tonu ve anlatımın sıcaklığı etkilidir.

İslam ve İhsan