Serlevha Ne Demek?

Serlevha nedir, ne anlama gelir? Serlevha kelimesinin anlamı nedir? Serlevha kelimesi neyi ifade etmek için kullanılır?

Serlevha, “Yazma eserlerde metnin başladığı karşılıklı tezhiplenmiş sayfalar” anlamına gelir.

SERLEVHA NEDİR?

Sözlükte “baş” anlamındaki Farsça ser ile Arapça levha kelimelerinden oluşan ser-levha “bir yazının başlığı” demektir.

Tezhip sanatında terim olarak el yazması kitapların zahriye sayfasından sonra karşılıklı iki sayfasına yapılan bezemeli başlığı ifade eder. Serlevha yerine levha denildiğine de rastlanır.

Dîbâce adı da verilen bu sayfaların tezhibine “serlevha tezhibi” denir. Tezhip tığlı yapılmışsa buna “hâşiyeli levha” da denir. Çoğu zaman dikdörtgen iklil, kubbeli veya her iki formu birleştiren mürekkep biçimde olur.

Genellikle Kur’ân-ı Kerîm’de Fâtiha ile Bakara sûresinin ilk âyetlerinin yer aldığı karşılıklı sayfalarda uygulanan serlevha tezhibi el yazması eserlerde mesnevi tarzında yazılmış eserlerin baş ve bölüm başlıklarında da görülür.

Tezhipli kısım metnin başladığı ilk sayfada (vr. 1b) ve yalnız yazı sahasının üzerinde ise bu sayfaya “unvan sayfası” adı verilir. Unvan sayfalarının sayısı kitabın konu ve bölümlerinin sayısına bağlıdır. Serlevha ve unvan sayfası tezhibi renk, desen ve motif bakımından zahriye tezhibiyle uyum içinde olur.

Kaynak: DİA