Şeyhlikle İlgili Özel Şartlar Öne Sürenler var Mıdır?

Diğer tarîk mensûblarından şeyhlikle ilgili özel şartlar öne sürenler var mıdır? Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz cevaplıyor...

Muhtelif tarîk mensûblarının şeyhlik için gerekli olan şartlar konusunda görüş ve düşünceleri genellikle birbirine yakın şeylerdir. Ancak kısmen farklılık arzeden iki tanesini cevâb olarak vermenin uygun olacağını düşünüyorum. Bunlardan biri Şâzilî meşâyıhından Ebu’l-Abbâs Mürsî’dir. O şu beş özelliğin şeyhte bulunması gerektiğini belirtir:

a- Dînî emir ve yasakları bilmek,

b- Bu emir ve yasakları mânevî hazla uygulayabilmek,

c- Nefsini tezkiye etmiş olmak,

d- İyi ahlâk ve geçimlilik,

e- Kesiksiz bir silsileye sâhip mürşidden irşâda yetkili kılınmak.

Diğeri Rıfâî meşâyıhından Muhammed Ebu’l-hüdâ Efendidir. O bir tarîk şeyhinin şu on iki sıfatla muttasıf olması gerektiğini söyler. Diğerlerinden farklı olan bu tasnîfteki şartlar ilâhî, nebevî, sıddîkî, fârûkî, nûrî ve hayderî ikişer sıfattır.

a- İlâhî iki sıfat: Hilim ve setr-i uyûb/kusûrları örtme,

b- Nebevî iki sıfat: Şefkat ve merhamet,

c- Sıddîkî iki sıfat: Sıdk ve tasdîk,

d- Fârûkî iki sıfat: İyiliği emir, kötülükten sakındırmak,

e- Nûrî iki sıfat: Hayâ ve teslîmiyet,

f- Hayderî iki sıfat: Zühd ve şecâattir.^[1]

Bu sıfatlarla muttasıf olan kişi hem ahlâk-ı ilâhiyye ile, hem de ahlâk-ı Muhammediyye ile muttasıf olmuş olur, aynı zamanda hulefâ-i râşidînin sıfatlarına da sâhip bulunur. Bütün bu şartlar mürşidlik makâmının önemini ve yüceliğini göstermektedir. Mürşidlik her aklına düşenin ya da her erken kalkanın üstlenebileceği bir sorumluluk değildir.

^[1].     Bkz. Yûsuf Haddâr Muhammed, el-Mevsûatü’l-Yûsufiyye fi beyân edilleti’s-sûfiyye, Dımaşk 2003, s. 385-387.

Kaynak: Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz, 300 Soruda Tasavvufi Hayat, Erkam Yayınları