Sufilik O’na (s.a.v) Tâbî Olmaktır
Sufiler, Hz. Peygamber (sav)’in izinde nefsi terbiye metotlarını sistemleştirerek kâmil insan olma yolunu bizlere açmışlardır. Sufiler için esas gaye peygamberin her halini, her uygulamasını aşk ile yaşamak ve Sünnetin zevkine varmaktır. Onun sevgisinde fani olmak, “Fena fi’r-Rasûl”e ulaşmaktır.
Tasavvuf yolu, Peygamber Efendimizin (sav) bizzat yaşadığı manevi hayatı elde etme gayretinden ibarettir. Sufiler, Hz. Peygamber (sav)’in izinde nefsi terbiye metotlarını sistemleştirerek kâmil insan olma yolunu bizlere açmışlardır. Manevi arınmada asıl olan Peygamber Efendimizdir. Yüce Kitabımız bu durumu şöyle ifade eder: : “And olsun, Allah, müminlere kendi içlerinden; onlara ayetlerini okuyan, onları arıtıp tertemiz yapan, onlara kitap ve hikmeti öğreten bir peygamber göndermekle büyük bir lütufta bulunmuştur.” (Âl-i İmran, 164) Bu sebeple Peygamber Efendimizin hayatını tüm detayı ile öğrenmek son derece önemlidir. Onun din adına ortaya koyduğu her şey velev ki gündüz vakti biraz uyumak da olsa sufilerce baş tacı edilmiştir. Bu hususta rehberimiz olan İmam Rabbani, Hz. Peygamberin sünnetine uymanın önemini şöyle ifade eder:
“Peygamber Efendimize bağlılığın bir neticesi olarak öğle arası gerçekleştirilen kaylule uykusu, bu bağlılıktan kaynaklanmayan binlerce gecenin ihyasından daha faziletlidir. Aynı şekilde Mustafa’nın (sav) getirdiği şeriatın emrine uyarak Ramazan bayramı günü yemek yemek, onun şeriatına aykırı olan ömür boyu oruç tutmaktan daha iyidir.” (Mektubat, c. I, m. 114)
SUFİLER İÇİN ASIL GAYE
Sufiler için siyer kitapları sadece bilgi için okunulması gereken bir kaynak değildir. Sufiler için esas gaye peygamberin her halini, her uygulamasını aşk ile yaşamak ve Sünnetin zevkine varmaktır. Onun sevgisinde fani olmak, “Fena fi’r-Rasûl”e ulaşmaktır. Bu sebeple zikir meclislerinde Allah’ın isimlerinden sonra en çok tekrar edilen dua, Hz. Muhammed (sav)’e “salât u selam”dır. Sufilerin ittifak ettiği nokta şudur ki nefis tezkiyesi ve ahlâkın güzelleştirilmesi ancak Hz. Peygamberin hayatını bilmek ve yaşamakla mümkündür. Maneviyat yolunda bir mürşide uymak, Kur’an’a ve canlı Kur’an olan Peygamber Efendimize uymanın bir aracıdır. Hak dostları arifler Peygamber Efendimizin hayatına en yakın hayat tarzını günümüze taşıyan nebevi varislerdir. Eğer şeyh diye peşinden gidilen insanın gidişatı Peygamber Efendimizin sünnetine, onun güzel örnekliğine uymuyorsa bu durumda böyle insanların peşinden gidilmez.
EN GÜZEL KERAMET
Nakşî büyüklerine göre keşif keramet, rüya iddia eden müteşeyyihlerin vehimleri için sünnet-i seniyye kurban edilemez; tam tersine Peygamberimize ittiba etmek için yeri geldiğinde bu tür mistik söylemlerin hepsi feda edilir. Maneviyatın amacı kimsenin görmediği rüyalar görmek, egzotik haller yaşamak değil, Allah Rasûlü’ne (s.a.v) benzemek ve O’nunla gönderilen ilahi lütuftan doyasıya feyiz almaktır. Bu hususu Hacegan yolunun büyüklerinden Yusuf Hemedani hazretleri şöyle ifade eder:
“İşlerimiz Peygamber Efendimizin sünnetine uygun olduğunda, keşif-keramet gibi manevi hallere sahip olmadığımızdan dolayı üzüntü duymayız, aksine peygamberimizin sünnetine uymadan elde ettiğimiz her tür manevî hâl ve kerametleri ise yüz karalığı ve zillet sayarız.” (Mektubat, c.I, m.210)
Tasavvuf düşüncesinin öncü şahıslarından Sehl b. Abdullah Tusterî de, sufilerin, keşfî bilgilerini Kur’an ve Hz. Peygamber’in (sav) mihengine vurmadaki hassasiyetlerini şöyle ifade eder: “Kitap ve sünnetin kabul etmediği her türlü vecd ve keşif, batıldır.” Ebu Süleyman Dârânî de şöyle der: “Tasavvufi hakikatlere ait bazı keşfî bilgiler, kırk gün süreyle kalbimi kaplar; ben iki şahit olmadan onların gönlüme girmesine izin vermem. O iki şahit; Allah’ın kitabı Kur’an ve Peygamberinin sünnetidir.” (Serrâc, el-Lüma’)
TASAVVUF'UN AYIRT EDİCİ ÖZELLİĞİ
Tasavvuf hareketini diğer mistik akımlardan ayıran en önemli özellik onun “Kur’an ve sünnet” kaynaklı olmasıdır. Bu ayırıcı özellik ilk dönem sufilerinden itibaren bütün sufilerin ittifakla vurguladıkları bir hakikattir. Sufilerin Efendisi olan Cüneyd-i Bağdadi şöyle der: “Peygamber (sav)’in izini takip edenlerden başkası için Allah’a giden bütün yollar insanların yüzüne kapatılmıştır.” “Kur’an ezberlemeyen ve hadis yazmayan kimselere tasavvuf yolunda tabi olunmaz. Çünkü bizim ilmimiz Kur’an ve Sünnetle mukayyettir.” “Bizim bu mezhebimiz Resûlüllah’ın (sav) hadisi ile tahkim edilmiştir.” (Kuşeyrî Risâlesi )
Sufiler zühdden söz ettiklerinde Peygamber Efendimizin yaşadığı hayatı kastederler. Onlara göre nefsi arındırmak, tezkiye-i nefs yapmak peygamberimizin öğrettiği ibadetlerle mümkündür. Zikir Hz. Peygamberin yaptığı şekilde Allah’ın adını söylemek ve her an O’nu hatırlamaktır. Fakirlik denilince onlar; dünyanın geçici varlığına sahip olma imkânı varken böyle yapmayıp, kendisini Rabbine sade bir kul sayan peygamberin fakirliğini anlarlar. Melamilik denildiğinde onlar tüm insanlığın en büyüğü olduğu halde kendi işini kendisi yapan ve başkasına yük olmayan Hz. Peygamber’in müstağniliğini anlarlar. Netice itibariyle sufiler için Hz. Peygamber, bu dünyadan göç etmiş tarihî bir şahsiyet değildir. O âlemin varlık sebebi, Allah’ın Habibi, maneviyat yolunun yegâne rehberidir. Dolayısı ile Hz. Peygamber’in hayatı sufiliğin temel kaynağıdır. Sufiler her türlü amellerini ve hallerini Peygamberin sünnetine dayandırmaya gayret ederler. Bu konuda sufiler kadar hassas olan başka bir zümre yoktur desek yanlış söylemiş olmayız.
"NE ACIDIR Kİ..."
Ne acıdır ki, son zamanlarda tasavvuf yollarında bazı karışık durumlar ortaya çıkmış, sufilerin kılığına bürünmüş bazı zevat, bırakın Hz. Peygamberin sünnetine uymayı, onun getirdiği şeriat ile yasaklanan en alçak haramları bile pervasızca işler hale gelmişlerdir. Kur’an ve sünneti bilmeyen, yüzlerinde nur olmayan, tevazu yerine kibre batmış bu cahiller maalesef toplumumuzun biraz saflığından, biraz da iyi niyetinden istifade ederek ortalıkta at koşturmakta, hem İslam’a hem de İslam’ın zarif yaşantısı olan tasavvufa zarar vermektedirler. Bu insanlar cehaletlerini gizlemek, insanları kandırmak için kendilerine keşifler, kerametler verildiğini iddia etmekte, insanlara bedavadan cennet biletleri kesmektedirler: “Elimi öpen, eteğime sarılan cennete gider” gibi Kur’an ve Sünnetin ruhuna uymayan iddialarla göz boyayan bu cahillerin kimisi de “rüyada Allah’ı gördüm, üzerinde şöyle şöyle kıyafet vardı”, deme cüretinde bulunmaktadırlar. Mevlana’nın ifade ettiği üzere bunlar, eşeğin nal izindeki idrar birikintisinde bir çöpe konan ve şu iddiada bulunan sineğe benzerler: “Var mı benim gibi böyle büyük bir deryada gemisini yüzdüren başka maharetli kaptan?”
Gerçek Hak dostları kendilerini kurtarma derdinde iken bu tür şarlatanlar neredeyse Hıristiyanlıkta olduğu gibi takipçilerine cennetten arsa dağıtmaktadırlar. Onların kulağa hoş gelen bu sözleri de maalesef bazı kardeşlerimizin aldanmasına sebep olmaktadır. Bu sebeple gerçek Allah dostları meşayihe elimizden gelen saygıyı göstermekle beraber, bu işin ticaretini yapan sahtekarlara/müteşeyyihlere karşı da uyanık olmak zorundayız. Bunu yapabilmenin en sağlam yolu ise Peygamber Efendimizi (sav) yakından tanımak, onun hayatını anlatan eserleri okumak, onun yolundan giden alim ve ariflere ittiba etmektir. Bu sebeple ailemizle beraber siyer okumaları yapalım, maneviyat sohbetlerinde de hadis ve siyer kitapları okumaya ayrı bir önem verelim. Rabbimiz din yolunda sadıkları sahtekârlardan ayırma hususunda hepimize feraset versin. Amin.
Kaynak: Süleyman Derin, Altınoluk Dergisi, 2020-Ekim, Sayı:416