Sütre Önünde Namaz Kılınır mı?

Dr. Murat Kaya; “Sütre nedir, nelerden olur? Sütrenin ölçüsü nedir? Sütre önünde namaz kılınır mı?” konularını anlatıyor.

SÜTRE NEDİR?

Namaz kılarken önünden geçilmesini engellemek için konan veya bu amaçla kendisine yönelinen engel anlamında fıkıh terimi.

SÜTRE NELERDEN OLUR?

Sözlükte “örtmek, gizlemek” mânasındaki setr kökünden türeyen ve “örtü, perde, arkasına gizlenilen ağaç vb. şey” anlamına gelen sütre, fıkıh terimi olarak namaz kılacak kişinin önünden geçilmesine engel olmak için önüne koyduğu veya bu amaçla yöneldiği engeli ifade eder.

Hadislerde sütre sözlük ve terim anlamlarıyla yaygın biçimde geçmektedir (Wensinck, el-Mucem, “sütre” md.). Bir hadiste, “Sizden biri namaz kılacağı zaman bir sütreye doğru kılsın, bu sütreye yakın dursun ve önünden kimsenin geçmesine imkân bırakmasın” buyrulmakla birlikte (Buhârî, “Śalât”, 100; Ebû Dâvûd, “Śalât”, 107) Hz. Peygamber’in bazan önünde sütre olmadan namaz kıldığı dikkate alınarak (Ebû Dâvûd, “Śalât”, 113) buradaki emrin vücûb anlamında olmadığı sonucuna varılmıştır.

SÜTRE UYGULAMASI

Resûl-i Ekrem’in sütre uygulaması yaptığına dair birçok rivayet vardır. Bunların bir kısmında Resûlullah’ın Mescid-i Nebevî’de namaz kıldırırken kendisiyle önündeki duvar arasında ancak bir koyunun geçebileceği kadar mesafe bıraktığı (Buhârî, “Śalât”, 91), bayram namazında ve yolculukta önüne koydurduğu mızrağa doğru namaz kıldığı (Buhârî, “Śalât”, 90, 92, 93), Mescid-i Nebevî’de tek başına namaz kılarken direklerden birine doğru kılmaya dikkat ettiği (Buhârî, “Śalât”, 95) ve yolculukta namaz kılarken bineğini veya bineğinin semerini sütre edindiği (Buhârî, “Śalât”, 91) belirtilmektedir. Sahâbenin de Mescid-i Nebevî’nin direklerine doğru namaz kılmaya dikkat ettiği rivayet edilmiştir. (Buhârî, “Śalât”, 95) Buna karşılık Hz. Peygamber’in Mescid-i Harâm’da Kâbe’ye doğru namaz kılarken önünde sütre bulunmadığı ve insanların onun önünden geçtiği kaydedilmektedir. (Ebû Dâvûd, “Menâsik”, 88)

SÜTRE EDİNMENİN HÜKMÜ

Gerek imam gerekse tek başına namaz kılan kimse için sütre edinmenin hükmü Hanefîler’e ve Mâlikîler’deki meşhur görüşe göre müstehap, Şâfiîler’e ve Hanbelîler’e göre sünnettir. Ancak Hanefîler bunu önünden geçileceği endişesinin bulunması haliyle sınırlandırmıştır. Resûl-i Ekrem Mina’da namaz kıldırırken İbn Abbas’ın binekle namaz kılanların önünden geçtiği, daha sonra bineğinden inip namaza katıldığı ve kimsenin kendisini uyarmadığı yönündeki rivayete (Buhârî, “Śalât”, 90) ve diğer delillere dayanılarak dört mezhepte imama uyan kişinin sütre edinmesinin müstehap veya sünnet olmadığına hükmedilmiştir. Sütre edinmenin amacı, bir taraftan namaz kılanın bakışlarını sütrenin ötesine uzanmaktan alıkoyup dikkatini namaz üzerinde toplamak, diğer taraftan başkasının önünden geçmesine ve bu yolla günaha girmesine engel olmaktır.

Kaynak: Hasan Güleç, Sütre, DİA