Tarîkat Nedir? Tasavvufla Aynı Mânâya mı Gelir? Ne Zaman Ortaya Çıkmıştır?

Tarîkat nedir? Tasavvufla aynı mânâya mı gelir? Ne zaman ortaya çıkmıştır? Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz cevaplıyor...

Tarîkat yol demektir. Fıkhî ve îtikâdî konularda meydana gelen fırkalara mezheb denildiği gibi, tasavvufî eğitimde farklı metodlar uygulayan mekteblere tarîkat denilir. Tarîkatlar insanlardaki meşreb farklılığından kaynaklanır.

Tasavvuf ile tarîkat aynı şey değildir. Tasavvuf daha genel, tarîkat ise özeldir. Tasavvuf İslâm’ın bütün rûhânî hayâtını kurum ve kavramlarıyla anlatan bir ilimdir. Dolayısıyla insan eğitimini konu alan ve tasavvufî birer kurum olan tarîkatlar, tasavvufun içindedir. Ama tarîkat özel anlamıyla tasavvufun bütün kurum ve kavramlarını kuşatamaz.

Tasavvufta tarîkat kavramının kullanılması h. III. ve IV. asırlarda başlar. Ancak bugünkü anlamıyla bir şeyhin etrafında toplanan mürîdânın tekke ortamında muhtelif usûllerle eğitilmesi anlamına tarîkat, Abdülkâdir Geylânî ve Ahmed Rifâî’nin yaşadığı h. VI. m. XII. asırlarda ortaya çıkmıştır. Tarîkat, tasavvufun gerçekleştirdiği kurumsal yapılardan biridir.

Kaynak: Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz, 300 Soruda Tasavvufi Hayat, Erkam Yayınları