Tasavvufta Muhabbetin Gerçekleşmesi İçin Ne Yapmak Gerekir?

Tasavvufun sermâyesi muhabbet ve teslîmiyettir. Mânevî terakkî teslîmiyette kemâle; teslîmiyette kemâl, muhabbette kemâle bağlı-dır. Öyleyse muhabbetin gerçekleşmesi için ne yapmak gerekir? Bir bakıma vehbî olan bu devletin kesbî yönü yok mudur?

Muhabbet ve teslîmiyet arasında kurduğunuz ilgi çok güzel. Gerçekten muhabbet olmadan teslîmiyet, teslîmiyet olmadan terakkî olmaz. Önce Râbia Adeviyye’nin dediği gibi: “Seven sevdiğine itâat eder” düşüncesinden hareketle gerçek sevgiye ulaşmak için kul planında neler yapılabilir, onların üzerinde duralım:

a- Nefsin başka şeylere meylini azaltarak gönülden mâsivâ sevgisini çıkarmak: Bu da genellikle mücâhede ve riyâzatla gerçekleşir. Kur’an’daki: “Allah insanın göğsünde iki kalb yaratmamıştır”^[1] âyeti, gönülde iki tür sevginin aynı anda bulunamayacağını ifâde etmektedir. Çünkü sevginin kemâli, kalbin bütün mevcûdiyeti ile Allah’ı sevmesidir. Her seven sevdiğine bağlıdır ve insanın sevdiği ve bağlandığı şey, onun tanrılaştırdığı şey hâline gelebilir. Nitekim: “Nefsinin hevâsını tanrı edineni gördün mü?”^[2] âyetiyle Taberânî’nin rivâyet ettiği: “Yeryüzünde Allah’ı en çok kızdıran put kendisine tapılan hevâ ve hevestir”^[3] hadîsidir.

b- İbâdet ve tâatla mârifeti artırmak: Mârifet insan kalbini bütünüyle kaplayınca muhabbetin doğmasını sağlar. Bunun yolu nâfile ibâdet ve tâatlarla rûhu güçlendirmektir. Bu yolla elde edilen muhabbet, toprağı temizledikten sonra tohum ekmeye benzer. Ayrıca kudsî hadîste: “Kulum bana nâfilelerle yaklaşmaya devam eder, hattâ ben onu severim”^[4] buyrulmasından, sevginin kulun gayret ve himmetine göre vehbî hâle geldiği anlaşılmaktadır.

^[1].       el-Ahzâb, 33/4.

^[2].       el-Furkân, 25/43.

^[3].       Mevsûa etrâfi’l-hadîs, I, 40.

^[4].       Buhârî, Rikak, 38.

Kaynak: Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz, 300 Soruda Tasavvufi Hayat, Erkam Yayınları