Tayy-i Zamân ve Mekân Gibi Birtakım Menkıbeleri Nakletmenin Ne Anlamı Var?

Tayy-i zamân ve mekân gibi birtakım menkıbeleri nakletmenin ne anlamı var? Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz cevaplıyor...

Tayy-i zamân ve tayy-i mekân gibi birtakım olağanüstülüklerin bulunduğu kerâmet ve menkıbelerin nakledilmesini bendeniz halkın kahramanlık duygularını tatmine yarayan şeyler olarak görüyorum. Kesikbaş hikâyeleriyle savaşta orduya yardım eden yeşil sarıklı velîlere bu gözle bakılmalıdır. Bugünün materyalist ve pozitivist dünyâsında îcâd edilen Süpermen, Örümcek Adam ve Herry Poter filmlerinde verilmek istenen nedir? Seyircinin gizli kalmış birtakım mâcera, kahramanlık ve intikam duygularını tatmin değil mi? Herhâlde menkıbelerde de böyle bir etki bulunduğu için çokça tutulmuştur.

Nasıl bir kurgubilim filmini gerçek sanmak yanlış ise, menkıbelerde anlatılan bâzı şeyleri de böyle doğrudan dînin temel esâsı sanmak ve öyle sunup algılamak da yanlıştır.^[1]

Bugün Batı’da ruh hastalıklarının tedâvisinde sûfî menkıbelerinin kullanıldığına ilişkin birtakım yayınlar göze çarpmaktadır.^[2] Bu da bize bunların birtakım fonksiyonlar icrâ edebilecek önemini göstermektedir. Önemli olan sap-saman ile dânenin birbirine karışmamasıdır. Bugün gerek menkıbeleri nakledenler, gerekse okuyup dinleyenler, zaman zaman ana hedefi şaşırdıklarından problemler doğmaktadır. Yerine göre kullanılır ve dînî bir nass gibi görülmezse menkıbelerin de yararlı olabileceğinde şüphe yoktur.

Dipnotlar:

^[1].     Bu konuya mûcize ve kerâmet bahsinde tekrar dönülecektir. s. 233-244.

^[2].     Bkz. Kemal Sayar, Sufi Psikolojisi, İstanbul 2000, s. 121.

Kaynak: Prof. Dr. Hasan Kamil Yılmaz, 300 Soruda Tasavvufi Hayat, Erkam Yayınları