Tefsir İlminin Hadis İle İlgisi

Tefsir'in hadis ilmi ile bağlantısı nedir? Hadis ve tefsir nedir kısaca...

Peygamberimizin hadisleri, Kur'an'ın tefsirinde özellikle şu iki yönden öneme sahiptir:

Birincisi: Kur’an-ı Kerim'de yer alan ilahî emirlerin pek çoğu, ayrıntılı olarak belirtilmemiştir. Örneğin; Kur’an-ı Kerim'de, "namazın, vakitli olarak farz kılındığı"[1] bildirilmiş, ancak bu vakitlerin belirlenmesini, namazın nasıl kılınacağını, rekatlarının sayılarını Peygamber Efendimiz (a.s.) açıklamış ve uygulamasını da yaparak Müslümanlara öğretmiştir. Namazın kılınışını öğrettikten sonra da: "Ben, namazı nasıl kılıyorsam, siz de öyle kılın."[2] buyurmuştur.

Demek ki hadis, Kur’an-ı Kerim'in kapalı, öz hükümlerini izah edip açıklığa kavuşturmaktadır.

İkincisi: Hadisler, aynı zamanda Kur'an'ın hiçbir şarta bağlı olmayan bazı hükümlerini şart altına alır ve sınırlandırır; genel anlam ifade eden ayetlerini de hususileştirir.  

Örneğin; Kur'an, kendileriyle evlenilmesi haram olan kadınları açıkladıktan sonra:

"... Bunlardan başkası size helal kılındı."[3] buyurmuştur. Peygamberimiz (a.s.) de: "Bir kadın; halası, teyzesi, erkek kardeşinin kızı ve kız kardeşinin kızı üzerine nikâhlanamaz."[4] hadisi ile Kur'an'ın genel hükmünü sınırlandırmıştır.

Kur'an'ı en iyi ve en doğru anlayan, hiç şüphesiz Peygamberimizdir. Kur’an-ı Kerim'i insanlara tebliğ edip öğretmekle görevli olan Rasülullah Efendimiz (a.s.) bu görevinin gereği olarak, Allah'ın kelamını insanlara tebliğ edip öğretmiş, açıklamış ve içindeki ilahî hükümleri de hayatında uygulamıştır. Bu bakımdan Peygamberimizin hadisleri Kur'an'ın tefsirinde ikinci kaynak olmuştur.

Dipnotlar:

[1] Nisa, 103

[2] Sahîhu'l-Buharî, Kitabü'l-Ezan, 18

[3] Nisa, 24

[4] Sahîhu'l-Buharî, Kitabü'n-Nikah, 27; Sahîhu'l-Müslim, Kitabü'n-Nikah, 37, 39.