Üzüm Üzüme Baka Baka Kararır

Bir darb-ı mesel olarak zikredilen “Üzüm üzüme baka baka kararır.” sözü niçin kullanılmıştır?

Mevlana Hazretleri Mesnevi’de buyurur ki:

“Evlâdım; her kimi Allâh tâlibi (Allâh’ı isteyen) görürsen, onun dostu ol, onun önünde saygı ile eğil!”

“Allâh’ı isteyenlerin, Allâh dostu olanların komşusu olursan, sen de Hakk’ı isteyenlerden olursun; onların sâyesinde, sen de nefs savaşını kazanırsın.” (c.3, 1446-1447)

Türkçemizde “Üzüm üzüme baka baka kararır.” diye bir darb-ı mesel vardır. Bu gerçek, tasavvufta “Hâl sârîdir.” yani “Hâl insandan insana geçer.” sûretinde ifâde edilir. Kimi sever ve onunla beraber olursan, onun hâli ile hâllenme istikametinde bir değişikliğe maruz kalırsın. Bundan dolayıdır ki, Cenâb-ı Hak, Kur’ân-ı Kerim’de “…Sâdıklarla beraber olunuz!” (et-Tevbe, 119) buyurmaktadır. Zîrâ insan, muhabbet ettiği kişinin kaderinden pay alır; onunla temayül ve duygularda müştereklik kazanır. Bu şekilde sâlihlerle beraberlik, müsbet yönde terakkîye vesîle olur.

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Ab-ı Hayat Katreleri, Erkam Yayınları