Vaaz Planı Nedir?

Vaaz planı nasıl hazırlanır?

En küçük konuşmanın bile bir planının bulunması gerektiğine işaret etmiştik. Vaaz ise, bildiğiniz gibi, sürekli bir din telkini olmanın yanında, 30-45 dakika süren bir konuşma demektir. Böylesine uzun bir konuşmanın elbette iyi düşünülmüş bir planı bulunması gerekir. Planlamada vaazın temel niteliğinin “Teşvik ve Uyarı” olduğu unutulmamalıdır.

Genel olarak bir vaaz planı şöyle yapılabilir:

1. Konunun gereği: (Seçim sebebi, cemaatle ilgisi. Bu bir anlamda giriş’i oluşturacaktır.)
2. Konunun dini dayanakları: (Ayet, hadis ve bunlara bağlı olarak ortaya konmuş fıkhî hükümler, görüşler.)
3. Konunun ağırlıklı şekilde üzerinde durulacak yönü: (Ana tema, ana fikir)
4. Konunun etrafında belirtilmiş farklı görüş ve anlayışların değerlendirilişi: (Tabii bir farklılık varsa...)
5. Muhtemel sorular ve cevapları: (Vaaz tek taraflı bir konuşma olduğu için vaizin muhtemel soruları da cevaplamaya çalışması daha uygun olur.
6. Cemaatin konu hakkında sahip olması gereken düşünce, anlayış ve uygulama: (Bu konu çok açık ve net bir şekilde belirtilmeli, cemaate görev verilmelidir. )
7. Konunun önemli noktalarından oluşan kısa bir özet ve bir iki cümlelik dua: (Sonradan camiye gelenlerinde vaazdan yararlanabilmeleri bakımından “özet”, büyük önem arz eder. Dua cümleleriyle vaaza son verilir. Ancak bu dua kesinlikle “kısa” tutulur.

Konuların özelliklerine göre planın değişmesi pek tabiidir. Konunun cemaate temin edeceği faydaların, ihmali halinde doğabilecek zararların açık seçik belirtilmesi, etki açısından önemlidir. Her konunun az-çok ayrılıklar taşıyan kendisine özgü bir planı ve anlatım şekli, üslûbu olacaktır. Bu, vâizin beceri ve mesleki olgunluğuna kalmıştır.