Vasiyet Kaç Çeşittir?

Vasiyet kaç türlüdür? Vasiyet nasıl olmalıdır? İslam hukukuna göre vasiyet çeşitleri...

Vasiyet dört çeşittir:

VASİYET ÇEŞİTLERİ

1. Vacip Olan Vasiyet

Yanında bulunan emanetleri, bilinmeyen borçları sahiplerine vermek, zekât, hac, oruç fidyesi ve keffaret gibi ibadetle ilgili borçlarının ödenmesini vasiyet etmek vacibdir. Aksi takdirde borçlu olarak ahirete gitmiş olur.

2. Müstehab Olan Vasiyet

Varisi ve borcu olmayan kimsenin malının bir kısmını bir hayır cihetine vasiyet etmesi müstehabdır. Yani bu vasiyeti yapmak zorunlu değildir. Ancak bunu yapan kimse Allah katında mükâfat alır.

3. Mubah Olan Vasiyet

Yakınlarından ve yabancılardan zengin olanlara yapılan vasiyet, mubahtır. Yani böyle hâli vakti iyi olanlara vasiyet etmekte bir sakınca yoktur.

4. Mekruh Olan Vasiyet

Açıktan günah işleyenlere ve Allah’ın emirlerine karşı kayıtsız olanlara yapılan vasiyet, mekruhtur.

Varisleri fakir olan kimsenin vacib olan vasiyet dışında başka vasiyet yapmayıp malını varislerine bırakması daha iyidir.

Varisler zengin olur veya kendilerine düşecek miras onları başkalarına muhtaç etmeyecekse, bu takdirde vasiyet etmesi iyi olur ve ecir almasına vesile olur.

Peygamberimiz (s.a.v.) hasta olan Sa’d b. Ebî Vakkâs’ı (ra.) ziyarete gitmişti. Sa’d,

—Ey Allah’ın Resulü, malımın hepsini vasiyet etmek istiyorum, demişti. Peygamberimiz (s.a.v.),

—Hayır, öyle yapma, buyurdu. Sa’d,

—Yarısını vasiyet edeyim, deyince, Peygamberimiz,

—Hayır, yarısını da yapma, buyurdu. Sa’d,

—Malımın üçte birini vasiyet edeyim, deyince, Peygamberimiz (s.a.v.):

—Evet, üçte biri yeter, o da çoktur. Çünkü Ey Sa’d, vârislerini zengin bırakman, halka ellerini açarak dilenecek derecede fakir bırakmandan hayırlıdır, (Buhârî, “Vesâyâ”, 2, Müslim, “Vesâyâ”, 1.) buyurdu.

Hayır için yapılacak olan vasiyeti, ölümden sonraya bırakmayıp sağ iken yapmak daha faziletlidir. Çünkü bu vasiyetin varisler tarafından yerine getirilmesinden her zaman emin olunamaz. Ayrıca bir kimsenin kendisinin yapamadığı bir şeyi, başkasından istemesi de pek isabetli olmaz.

Peygamberimize (s.a.v.),

—Hangi sadaka daha faziletlidir, diye sorulmuş, Peygamberimiz (s.a.v.),

—Sağlığında, yoksulluktan korktuğun, zengin olmayı umduğun için cimri iken verdiğin sadaka, faziletlidir. Yoksa ihmal edip de can boğaza geldikten sonra, falana bu kadar, falancaya da şu kadar olsun’ demekte fayda yoktur. Zaten o mal onların olmuştur.” (Buhârî, “Vesâyâ”, 7, Müslim, “Zekât”, 31.)

Kaynak: İslam İlmihali, Diyanet