Yahudiler ve Beni Kaynuka Gazvesi
Yahudiler, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Peygamberliğini neden inkar etti? Yahudiler Kaynuka’dan neden sürüldü? Yahudiler ile ilgili ayetler nelerdir? Müslümanların Yahudilerle yaptığı ilk savaş; Beni Kaynuka Gazvesi kısaca...
Medîne civârında oldukça kalabalık bir topluluk olan Yahûdîler, vaktiyle Araplara bir Peygamber gönderileceğini söyler dururlardı. O’nun kendi içlerinden çıkacağını zannettikleri için bu haberi harâretle etrâfa yaymaktan çekinmezlerdi. Ancak Âhir Zaman Peygamber’i Hz. Muhammed’in (s.a.v.), kendi içlerinden değil de Araplar arasından çıkması üzerine büyük bir kıskançlığa kapıldılar. Birden ağız değiştirerek O’nun Peygamberliğini inkâr ettiler.
YAHUDİLERLE İLGİLİ AYETLER
Allâh Teâlâ onlar hakkında şöyle buyurur:
“Vaktiyle Biz, İsrâîloğulları’ndan yalnızca Allâh’a kulluk edeceksiniz, ana-babaya, yakın akrabâya, yetimlere, yoksullara iyilik edeceksiniz diye söz almış ve: «İnsanlara güzel söz söyleyin, namazı kılın ve zekâtı verin!» diye de emretmiştik. Sonunda pek azınız müstesnâ yüz çevirerek dönüp gittiniz.” (el-Bakara, 83)
“Allâh’ın kullarından dilediğine peygamberlik ihsân etmesini kıskandıkları için Allâh’ın indirdiğini (Kur’ân’ı) inkâr ederek kendilerini harcamaları ne kötü bir şeydir! Böylece gazap üstüne gazaba uğradılar. Ayrıca kâfirler için alçaltıcı bir azap vardır.” (el-Bakara, 90)
Yahûdîlerin böyle davranmalarının bir sebebi de, dünyâ hayâtına olan düşkünlükleri idi. Bu yönleri de âyet-i kerîmede şöyle bildirilir:
“(Ey Resûlüm!) Yemin olsun ki, Sen onları dünyâ hayâtına karşı insanların en düşkünü olarak bulursun. Hattâ müşriklerden bile daha fazla ki onların her biri bin sene yaşamak ister!..” (el-Bakara, 96)
Ayrıca ticâret piyasasını ellerinde bulundurduklarından, maddî güç ve kuvvetleri sebebiyle de iyice şımaran Yahûdîler, kendilerini üstün bir kavim olarak görüyor:
“…Biz Allâh’ın oğulları ve sevgilileriyiz…” (el-Mâide, 18) diyorlardı. Yaptıkları kötülükler üzerine kendilerine azâb-ı ilâhî hatırlatılınca da şöyle cevap veriyorlardı:
“…Sayılı birkaç gün dışında bize ateş dokunmayacaktır!..” (el-Bakara, 80)
Ancak Cenâb-ı Hak, bunun böyle olmayacağını şu âyet-i kerîme ile bildirdi:
“Hayır! Kim ki bir kötülük eder de kötülüğü kendisini çepeçevre kuşatırsa, işte o kimseler cehennemliktir; onlar orada ebedî olarak kalıcıdırlar.” (el-Bakara, 81)
Medîne Yahûdîleri, her ne kadar Resûlullâh’la antlaşma yapmış olsalar da, bile bile O’na düşman kesiliyorlardı. Kabîleler arasındaki anlaşmazlıkları körükleyip fitne ve fesatla uğraştılar. Onların bu hâllerini Cenâb-ı Hak, Resûlü’ne ve mü’minlere şöyle bildirdi:
“Ey îmân edenler! Kendi dışınızdakileri sırdaş edinmeyin! Çünkü onlar, size fenâlık etmekten aslâ geri durmazlar, hep sıkıntıya düşmenizi isterler. Gerçekten, kin ve düşmanlıkları ağızlarından (dökülen sözlerden) belli olmaktadır. Kalplerinde sakladıkları (düşmanlıkları) ise daha büyüktür. Eğer düşünüp anlıyorsanız, âyetlerimizi size açıklamış bulunuyoruz.
İşte siz öyle kimselersiniz ki, onlar sizi sevmedikleri hâlde siz onları seversiniz (yâni onların müslüman olmasını istersiniz). Siz, bütün kitaplara inanırsınız; onlar ise sizinle karşılaştıklarında, «İnandık!» derler; kendi başlarına kaldıklarında da size olan kinlerinden dolayı parmaklarının uçlarını ısırırlar. De ki: «Kininizden (kahrolup) ölün!» Şüphesiz Allâh, kalplerin içindekini hakkıyla bilmektedir.
Size bir iyilik dokunursa, bu onları tasalandırır; başınıza bir musîbet gelse, buna da sevinirler. Eğer sabreder ve korunursanız, onların hîlesi size hiçbir zarar vermez. Şüphesiz Allâh, onların yaptıklarını çepeçevre kuşatmıştır.” (Âl-i İmrân, 118-120
BENİ KAYNUKA SAVAŞI’NIN NEDENLERİ
Âyet-i kerîmelerde bildirildiği üzere Müslümanlara karşı gizli bir kin, hased ve buğz ile dolu olan Yahûdîler, Müslümanlar Bedir Harbi’ni kazanınca hakîkaten çok rahatsız oldular. Hattâ Benî Kaynukâ Yahûdîleri, bu husustaki rahatsızlıklarını daha da ileri götürerek Müslümanlarla harbe karar verdiler. Yaptıkları vatandaşlık antlaşmasına riâyet etmediler.
En yakın dostları münâfıkların reisi olan Abdullâh bin Übey ile birlikte Yahûdî çarşısı, Müslümanlar aleyhine tasarlanan hîlelerin fesat kazanı hâline gelmişti. Müslümanlar için hiç de iyi şeyler düşünmüyorlardı. Hattâ Allâh Resûlü’nün hayâtına kastetmeyi dahî planlıyorlardı.
Şirretlikte iyice ileri giden Yahûdîler, bir gün kendi çarşılarındaki bir kuyumcudan alışveriş yapan müslüman bir kadına sataştılar. Ahlâksızca hakâretlerde bulundular. Kadının feryâdı üzerine, oradan geçen ve hâdiseye şâhid olan bir Müslüman da derhâl kadını himâye için kuyumcu Yahûdînin üzerine yürüdü. Derken kavgaya tutuştular. Müslüman gâlip gelerek Yahûdîyi öldürdü. Oraya toplanan Yahûdîler de Müslümanı şehît ettiler. Ortalık iyice karışmıştı. Yapılan vatandaşlık antlaşması tamâmen ihlâl edilmişti. Bunun üzerine Allâh Resûlü, Yahûdîleri topladı:
“–Ey Yahûdî topluluğu! Allâh’tan korkunuz! O’nun, Kureyş’e olduğu gibi sizin başınıza da bir ukûbet ve musîbet indirmesinden sakının da Müslüman olun! Çünkü siz benim gönderilen bir Peygamber olduğumu biliyorsunuz. Bunu kitâbınızda ve Allâh’ın size verdiği ahdinde görüyorsunuz.” buyurdu.
Böylece onlara hem yaptıkları yanlışın bedelini ödeyeceklerini bildirdi, hem de sulhu bozmak istemediklerini ifâde buyurdu. Ardından da muâhedenin yenilenmesini teklîf etti. Ancak yahûdîlerin cevâbı küstahça oldu:
“–Ey Muhammed! Sen bizi savaşın ne olduğundan haberi olmayan Kureyşliler mi zannettin? Biz onlardan daha yaman savaşçıyız. Bizimle harb etmeye kalkıştığın zaman muhârebe nasıl olurmuş anlarsın!” dediler.
Bunun üzerine Cenâb-ı Hak şu âyeti inzâl buyurdu:
“O inkârcı kâfirlere de ki: «Siz mutlakâ yenilgiye uğrayacak ve toplanıp cehenneme doldurulacaksınız. Orası ne fenâ bir döşektir.» (Bedir’de) karşı karşıya gelen şu iki grubun hâlinde sizin için büyük bir ibret vardır...” (Âl-i İmrân, 12-13)
Yahûdî kavmi vaktiyle Hz. Mûsâ’ya (a.s.):
“…Sen ve Rabbin gidip savaşın! Biz burada oturacağız!” (el-Mâide, 24) diyerek ilâhî kazanca medâr olacak bir cihâdı reddetmişlerken, şimdi tam aksine, kendi aleyhlerine olan bir harbi âdeta iştiyakla ve câhilâne bir cesâretle istiyorlardı.
BENİ KAYNUKA YAHUDİLERİNİN SÜRGÜN EDİLMESİ
Böylece daha muâhedeyi bozdukları anda Müslümanlara harp açmış sayılan Yahûdîler, bu hareketleriyle de garazkârâne niyetlerini iyice açığa vurmuş oldular. Bu durum karşısında Allâh Resûlü, Hz. Ali’yi sancaktar yaparak Kaynukâ Yahûdîlerinin üzerine yürüdü. Onlar kalelerine kapandılar. Münâfıklarla birlikte Müslümanlar aleyhine birçok hîle plânladıkları hâlde, ne kaleden dışarı çıkabildiler ne de bir ok atabildiler. Zîrâ Allâh Resûlü, bir yandan onları sıkı bir muhâsara altına alırken, diğer yandan da münâfıkların muhtemel isyanlarına karşı gerekli bütün tedbirleri almıştı.
Kalelerine çekilmelerini, baş münâfık Abdullâh bin Übey söylemiş ve kendilerinin de onlarla birlikte olacağını bildirmişti. Ancak münâfıkların elebaşı, korkusundan bu sözünde duramadı ve onları yalnız bıraktı.
Muhâsara on beş gün sürdü. Nihâyet hiçbir varlık gösteremeyen Yahûdîlerin kalplerine müthiş bir korku düştü. Bekledikleri yardım da gelmeyince aman dilemekten başka çâreleri kalmadı. Resûlullâh’ın vereceği cezâya boyun büktüler.
Kaynukâlılar önceden Hazrec kabîlesi ile anlaşmalı olduklarından, münâfıkların reisi Hazrecli Abdullâh bin Übey, onların affını talep etti. Zîrâ örf ve âdete göre öldürülmeleri gerekiyordu.
Ancak vâkî olan af talebindeki ısrarlar üzerine Allâh Resûlü, onları öldürmedi. Cezâ olarak Sûriye taraflarına sürgün etti. Vâdi’l-Kurâ’ya varınca orada bir ay oturdular. Vâdi’l-Kurâ Yahûdîleri, onların yaya olanlarına binek, kendilerine de yiyecek verdiler. Daha sonra yollarına devâm eden Kaynukâlılar’ın vardıkları yerde de hayatları pek az sürdü.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Hz. Muhammed Mustafa 2, Erkam Yayınları