Yola Çıkmanın İlk Şartı Neye Talip Olduğunu Bilmektir

Şair-Yazar Yusuf Özkan Özburun, Kırkambar Kitap Okumaları söyleşi dizisi Kasım ayı programında Feridüddin Attar’ın Mantık Al-Tayr kitabını anlattı. Özburun; tasavvuf ekolunün mühim eserlerinden olan kitabı okuyacaklara, kitabın omurgasını oluşturan yedi vadinin önemini belirtti ve bu yedi vadinin manaları bilmeden kitabın anlaşılamayacağını söyledi.

Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi’nde her ay kimi zaman akıl, kimi zaman irfanın ağır bastığı kitapları tanıtan Yusuf Özkan Özburun, bu ayki söyleşisinde Fedidüddin Attar’ın Türkçeye Kuşların Dili olarak çevrilen Mantık Al-Tayr eserini ele aldı.  Dinleyicilerine mantık kavramını anlatarak söyleşisine başlayan Özburun, daha sonra kitapta bahsi geçen yedi vadi üzerine dinleyicilerine bir ufuk turu gerçekleştirdi.

YOLCULUKTAKİ TERBİYE VE MÜTHİŞ SIR

“Kitapta yer alan yedi vadi sırasıyla istek, aşk, marifet, istiğna, tevhid, hayret ve fakr-u fena vadisidir. Kitapta yüzlerce kuş Hüthüt önderliğinde padişaha ulaşmak için yola çıkıyor ve bu yedi vadiyi aşan ancak 30 kuş oluyor. Simurg 30 kuş demektir. Attar burada mecazi olarak kuşları kullanıyor fakat siz okurken insanları okuyacaksınız.”

“İstek vadisi, yola çıkmanın ilk şartıdır, neye talip olduğunu bilerek aşılır. Aşk vadisi; himmet, gayret ve şevkten oluşan büyük bir tutkuya sahip olarak aşılır. Marifet vadisi; yolda kendini bilerek, kendinden hareketle eşyayı tanıyarak, neye hizmet ettiklerini bilerek Allah’ın hudutlarını idrak ederek kendi haddini bilme noktasına gelince aşılır.. İstiğna Vadisi ise Allah’tan başkasından bir şey istemeyerek, O’ndan başkasına muhtaç olmadığını bilerek aşılır. Tevhid Vadisi; Çokluktan vahdete yürüyerek yani birliği seyrederek, insanın baktığı her şeyde Allah’ı görmesiyle aşılır. Tevhid Vadisi’nden geçen, Hayret Vadisi’ne ulaşır. Buradaki hayret şaşkınlık değil, Allah’ın yarattıklarına, kendisine olan hayranlıktır. En sonunda ise Fakr-u Fena Vadisi’ne varılır. Bütün vadilerden geçen insan her şeyi Allah’la bütünleştirmeye başlar. Her şeyde Allah’ı görür. Bu kendi benliğini ortadan kaldırmaya varır. Kitabın sonunda kuşlar Simurg olarak tecellide aynada kendilerini görüyorlar. Burada vahdet-i vücud meselesine derin atıflar var.”

Kitabın son bölümünde yer alan vahdet-i vücud düşüncesinin altını çizen Özburun, okuyucularına İmam Rabbani’nin vahdet-i vücud konusunu tartıştığını ve vahdet-i şuhud fikrini öne sürdüğünü hatırlattı ve dinleyicilerine kitabın diğer bir önemli özelliğinden şu sözlerle bahsetti:

“Kitabın sayfalarında, kuşların her birinin yol boyunca kendilerine göre ürettiği mazeretler, Hüthüt’ün hepsine mantıklı açıklamalar yaparak bıkmadan usanmadan yedi vadiyi aşıp, yolun sonuna ulaştırma gayreti size insanoğlunun ne kadar mazeretçi olduğunu gösterecek. Sadece bu açıdan bile muhakkak okunması gereken bir eserdir.”

İslam ve İhsan

PAYLAŞ:                

YORUMLAR

İlk yorumu yapan siz olun!

Yorum Ekle

İslam ve İhsan

İslam, Hz. Adem’den Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen tüm dinlerin ortak adıdır. Bu gerçeği ifâde için Kur’ân-ı Kerîm’de: “Allâh katında dîn İslâm’dır …” (Âl-i İmrân, 19) buyurulmaktadır. Bu hakîkat, bir başka âyet-i kerîmede şöyle buyurulur: “Kim İslâm’dan başka bir dîn ararsa bilsin ki, ondan (böyle bir dîn) aslâ kabul edilmeyecek ve o âhırette de zarar edenlerden olacaktır.” (Âl-i İmrân, 85)

...

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır. Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/307)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda  güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.