Yunus suresi 107. ayetini nasıl anlamalıyız? Müslümanları hangi konuda uyarıyor?

Hüdâyî Hazretleri buyurur:

Varlık Senʼindir ser-te-ser,
Sen halkedersin hayr u şer
Yok gayrıdan nef‘ u zarar,
Senʼden Sana sığınırım!..

Hüdâyî Hazretleri bu şiirinde Cenâb-ı Hakkʼa şöyle ilticâ ediyor:

“Yâ Rabbi! Baştanbaşa bütün cihan ve kâinat Sana aittir. Hayrı da şerri de yaratan Senʼsin. Senʼden gayrısının (gerçek mânâda) ne faydası ne de zararı vardır. (Dolayısıyla) Senʼden yine Sana (yani gazabından rızâna, azâbından rahmetine) sığınırım…”

Düşünmeliyiz ki bütün insanlar mânî olmak isteseler de, Allâhʼın takdîr ettiği bir hayrı engelleyemezler. Yine bütün insanlar bir araya gelseler, Allâhʼın takdîr ettiği bir şerrin gerçekleşmesine engel olamazlar. Âyet-i kerîmede buyrulur:

“Eğer Allah sana bir zarar dokundurursa, onu yine O’ndan başka giderecek yoktur. Eğer sana bir hayır dilerse, O’nun keremini geri çevirecek de yoktur. O, hayrını kullarından dilediğine eriştirir. Ve O bağışlayandır, esirgeyendir.” (Yunus, 107)

Hayat ve kâinâta ârifâne bir nazarla bakan Hak dostları, her hâdisenin “gizli ve hakîkî fâil”inin Cenâb-ı Hak olduğunu, gönül gözüyle temâşâ ederler. İyiliğini veya kötülüğünü gördükleri fânîlerin, birer gölge varlık hükmünde olduğunu bilirler. Başlarına gelen bütün hayır ve şer tecellîlerinin, aslında ilâhî imtihanlardan ibaret olduğu şuuruyla yaşarlar.

Bu sebeple Hak dostları;

–Fânîlere haddinden fazla ne güvenirler ne de gücenirler.

–Rızka takılıp Rezzâkʼı, fânîye aldanıp Bâkîʼyi unutma hamâkatinden titizlikle sakınırlar.

–Dünyaya dayanıp onun Hâlıkʼını unutma şaşkınlığına dûçâr olmazlar.

–Sebeplere tevessül etmekle birlikte, onlara gereğinden fazla îtibâr ederek “Müsebbibüʼl-Esbâb” yani sebeplerin sebebi olan Cenâb-ı Hakkʼı unutma gafletinden, kalplerini korurlar.

Onların gönül kıvamını, şâir ne güzel hulâsa eder:

Ne kahrı dest-i âdâdan, ne lûtfu âşinâdan bil,
Umûrun Hakkʼa tefvîz et, Cenâb-ı Kibriyâʼdan bil.

Yani; “Ne başına gelen belâ ve musîbet gibi kahır tecellîlerini düşman elinden bil, ne de karşılaştığın iyilik ve güzellik gibi lûtuf tecellîlerini dostlarından bil! Sen işlerini Allâh’a havâle et ve her şeyin Cenâb-ı Kibriyâ’dan geldiğinin farkında ol!..”

Velhâsıl kadere îman eden bir müʼmin;

–Başına acı veya tatlı herhangi bir hâdise geldiğinde, evvelâ onlardaki ilâhî murâda dikkat kesilmelidir. Kendisine verilmek istenen mânevî mesajları gönül gözüyle okumalıdır.

–Şayet bir musîbetle imtihan edilmişse, şikâyeti unutmalı, tevbe ve istiğfarını artırıp hâlini ıslâha daha çok gayret göstermelidir.

–Dâimâ sabır, rızâ ve tevekkülle Rabbine sığınmalıdır.

–Başına gelen kahır tecellîleri sebebiyle kendini aslâ keder ve ümitsizlik girdabına bırakmamalıdır. Bilâkis ne kadar büyük bir musîbetle imtihan edilirse edilsin;

“Allah bize yeter. O ne güzel vekildir!” diyerek, gönül huzurunu korumalıdır.

–Bir nîmet veya muvaffakıyete eriştiğinde ise, yine bunun da ilâhî bir imtihan olduğunu bilip Allâh’a şükretmelidir. Böylece hamd, şükür ve rızâ ile, her hâlükârda mânen kazançlı çıkmalıdır.

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Altınoluk Dergisi, 2022 – Şubat, Sayı: 432

İslam ve İhsan