Zebani Ne Demek?

Zebani nedir, ne anlama gelir? Zebani kelimesinin sözlük anlamı nedir? Zebani kime/kimlere denir? Zebaniler Kur’an’da ve hadislerde geçiyor mu?

Zebâni, “İnsanları cehenneme sevk eden ve cehennemi yöneten melekler”e verilen addır.

ZEBANİ NEDİR?

Sözlükte “itip kakmak, şiddetle sürüklemek” anlamındaki zebn kökünden türeyen zebânînin çoğulu zebâniyedir.

Zebâniye kelimesi Kur’ân-ı Kerîm’de bir yerde geçer ve bununla cehennemdeki azap melekleri kastedilir (el-Alak 96/18)

CEHENNEMDE GÖREVLİ MELEKLER

Cehennemde bulunan zebâni sayısının on dokuz olduğu yine Kur’an’da zikredilir (el-Müddessir 74/30)

Kur’an’da ayrıca zebânilerin son derece iri yapılı, güçlü ve şiddetli olduğu, inkârcılara karşı çok sert davrandığı haber verilir (et-Tahrîm 66/6).

Yine Kur’an’da zebânilerden “hazene” (muhafızlar) diye söz edilir. (ez-Zümer 39/71-72; et-Tahrîm 66/6; el-Müddessir 74/30-31)

Çeşitli hadis rivayetlerinde de cehennem muhafızlarına dair bilgiler vardır. Hz. Peygamber (sav.) Mâlik’i isrâ ve mi‘rac esnasında, ayrıca rüyasında görmüş ve onun cehennemi tutuşturan melek olduğunu söylemiştir (Buhârî, “Bedʾü’l-ḫalḳ”, 7; “Enbiyâʾ”, 24; “Cenâʾiz”, 93).

İbn Abbas’tan rivayet edildiğine göre Resûl-i Ekrem, “Eğer Ebû Cehil cüret ederek namaz kılmamı engellemeye kalkışsaydı onu azap melekleri hemen yakalardı” buyurmuştur (Müsned, I, 329; Buhârî, “Tefsîrü’l-Ḳurʾân”, 96/4; Taberî, XXX, 164-165). Sahâbîler de zebâniye kelimesine “azap melekleri” anlamı vermiştir (İbn Receb, s. 117).

Sonraki kaynaklarda Resûl-i Ekrem’e nisbet edilen rivayetlerde zebâniler için bazı tasvirler yer alır: Zebâniler gözleri yıldırım gibi ışık saçan, ağızları dikenli varlıklardır. Kulların hesaba çekilmesinin ardından yetmiş bin zebâni yetmiş bin dizgininden tuttuğu cehennemi getirir ve kapılarında cehennemlikleri bekler (Münzirî, IV, 232, 241; Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî, et-Teẕkire, I, 133-138; Süyûtî, el-Ḥabâʾik, s. 66-68; el-Budûrü’s-sâfire, s. 406-407; Şevkânî, V, 331).

Kaynak: DİA’dan derlenmiştir.