Ölümsüz ağaç olarak bilinen ve saça, cilde, mideye, bazı hastalıklara iyi gelen zeytinin faydaları nelerdir? Zeytinyağının faydaları nelerdir? Zeytinyağı nerede, nasıl üretilir? Zeytinyağı nasıl muhafaza edilir? Zeytinyağı nasıl kullanılmalı? Zeytin ve zeytinyağı ile ilgili ayet ve hadisler nelerdir? Zeytinin ve zeytinyağının faydaları dosyasında sizler için derledik.

Haber: Murat Karadeniz

En sağlıklı meyve zeytin, en sağlıklı meyve suyu da zeytinyağıdır. Allah’ın insanlara bahşettiği sayısız nimetlerden biri olan zeytin ve zeytinyağı, anne sütü gibi değerlidir. Midede doğal olarak bulunan 11 kötü bakterinin en az 8'ini tedavi edip yok etmede zeytin ve zeytinyağının büyük önemi vardır. Kalori açısından 20 zeytinde 100 kalori bulunuyor. Omega 9 yağ asidi açısından da zeytin önemlidir. 

ZEYTİNİN FAYDALARI

• Zeytin kandaki fazla kolestrolü giderir.
• Zeytin kan basıncını kontrol eder.
• Zeytin, meyve ve sebze alternatifi olarak diyet lifi kaynağıdır.
• Zeytin vitamin E için mükemmel bir kaynaktır.
• Zeytin antioksidan olarak hücreleri korurlar.
• Zeytin, Alzheimer, iyi huylu ve habis tümör gibi dejeneratif hastalıkların, daha az ciddiyetli varikoz damarları ve boşlukları da dahil olmak üzere etkilerini azaltır.
• Zeytin, miyokard enfarktüsü veya derin damar trombozu (DVT) ile sonuçlanabilecek kan pıhtını önlemeye yardımcı olur.
• Zeytin hücre zarlarını kanser gibi hastalıklara karşı korur.
• Zeytin anemiye karşı mükemmel bir korumadır.
• Zeytin doğurganlığı ve üreme sistemini geliştirir.
• Zeytin, özellikle oksidatif stres ve kronik viral hastalıklar sırasında sağlıklı bir bağışıklık sisteminin korunmasında önemli bir rol oynamaktadır.
• Zeytin besleyici ve sodyum, potasyum, magnezyum, demir, fosfor ve iyot gibi mineral içeriği bakımından zengindir.
• Zeytin, gerekli vitaminleri ve amino asitleri sağlarlar.
• Zeytin, kalbi korumak için yararlı özelliklere sahip olan oleik asidi içerir.
• Zeytinler, beyindeki oksidatif stresini azaltan doğal bir kimyasal olan polifenoller içerir. Böylece günlük porsiyon bir zeytin yiyerek hafızanızı% 25’e varan oranda geliştirmeye yardımcı olur.
• Sadece bir fincan zeytin büyük bir demir oranı – 4.4 mg.
• Siyah zeytin, cilt yumuşaklığını ve cildi sağlıklı tutan oleik asidi içerdiği için kırışıklıkların görünümünü% 20 oranında azaltabilir.

ZEYTİNYAĞININ FAYDALARI

• Yüksek tansiyon, kolesterol, damar sertliği, mide ve bağırsak ülserleri, romatizma, safra kesesi tembelliği, safra taşı, safra kanalı tıkanıklığı, karaciğer bozuklukları, kabızlık, kansızlık, gut hastalığı ve deri çatlamalarını başarı ile tedavi ediyor.
• Zeytinyağlarını insan sağlığında ve özellikle kalp ve damar hastalıklarından korunmada etkili olması, tekli, doymamış bir yağ olmasındandır.
• Kandaki HLD dediğimiz iyi huylu kolesterol düzeyini arttırır.
• LDL kolesterolü temizler.
• Yağların içinde hazmedilmesi en kolay olan olduğu için sindirim kolaylığı sağlar.
• Çocuklarda beyin ve kemik gelişimini hızlandırır.
• E vitamini sayesinde yaşlanma etkilerini azaltma ve doku yenileme özelliği taşır.
• Kireçlenmeyi önlemede büyük rol oynar.
• Cansız saçların kuvvetlenmesini sağlar.

ZEYTİN NEDİR?

 Zeytin, meyvesi yenen Akdeniz iklimine özgü bir  ağaç türüdür. Zeytin ağacı narin bir ağaçtır. Ağır ve zahmetli büyümesine karşın oldukça uzun ömürlüdür. 

ZEYTİN NEREDE YETİŞİR?

 Derinlere uzayan kökleri sayesinde kalkerli, çakıllı, taşlı ve kurak topraklarda yetiştirilmeye elverişli olan zeytin ağacı için en verimli ortam yazları sıcak, kışları ise ılıman geçen iklimlerdir. Yıllık ortalama 220 mm yağış zeytin ağacının verimli bir şekilde büyümesi için yeterlidir. Zeytin ağacı genellikle rakımı düşük coğrafyalarda yetişir. Zeytin ağacı bir yıl bol, bir yıl az ürün verir. 

Zeytin, “yağı” bakımından çok değerli bir ağaçtır. 

ZEYTİNYAĞI NEDİR?

Zeytinyağı, zeytin ağacının meyvesinden elde edilen yeşilimsi-sarımtırak renkte sıvı bir yağdır. 

ZEYTİNYAĞI TÜRLERİ

Tarım Bakanlığı'nın belirlediği ölçülere göre beş tür zeytinyağı vardır:

Rafine zeytinyağı:Zeytin ham yağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metodlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen, sarının değişik tonlarında rengi olan, kendine özgü tat ve kokuda bir yağdır. Rafine yağ, ince, yemeklik yağdır. Temizleme işlemi damıtma, nötralizasyon, ağartma, deodorizasyon işlemleridir. Bunun doğalla harmanlanmasından yemeklik tipler (Riviera ve A tipi) üretilir.

Rafine prina yağı: Ham prina yağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metodlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen, rengi açık sarıdan kahverengi sarıya kadar değişebilen bir yağdır. Karma prina yağı:Doğrudan gıda olarak tüketilebilecek naturel zeytinyağları ile yemeklik rafine prina yağı karışımından oluşan bir yağdır. 

ZEYTİN NASIL TOPLANIR?

Zeytin hasatı, asırlardır elle toplama ya da silkme şeklinde yapılmaktadır. Bir de, yere düşmüş zeytinler toplanır. Hasat, Kasım ile Mart ayları arasında yapılır. Genel hasat yöntemi silkmedir. Elle toplamada, sağma veya taraklama yöntemi, yerden toplamada ise merdane veya fırça kullanılır.

ZEYTİNYAĞI NASIL ÜRETİLİR?

Zeytinler türlerine göre ayrılır. Huni adlı çukura dökülen zeytinler makine sistemiyle yapraklardan temizlenir ve kırıcıda ezilip kırılır. Buradan çıkan hamur, karıştırma yoğurmadan sonra su verilir, posa ve şırası ayrıştırılır. Şıradan da yağ ve karasu ayrıştırılıp, yağ filtre tankına alınır, son tortuları ayıklanıp dinlenme tankına bırakılır. Buradan doğal yağ güğümlere, teneke ve şişelere doldurulur. 

ZEYTİNYAĞI NASIL ELDE EDİLİR?

Zeytin; Ekim-Aralık ayında toplanır, dal ve yapraklardan çamur ve topraktan temizlenir, çuvala konur, hortumla yıkanıp temizlenir. Çuvaldaki zeytin bir zemin üzerinde ağaç tokmakla kırılır, iki gün bekletilir, sonra ayakla ezilir, bir defa kuru sonra suyla ezilir ve yalaka şırası çıkartılır. Üste çıkan yağ kepçeyle alınır kazana konur, dinlendirilir. Tortusu dibe çöker, bundan sabun yapılır, üstteki temiz yağ kaplara doldurulur. Dağ köylerinde karayağhanelerde mengene ile sıkılır.

ZEYTİNYAĞI NASIL MUHAFAZA EDİLİR?

Zeytinyağı ışık, sıcak, hava, zaman faktörlerinden etkilenir. Alırken ve saklarken, kapalı ve ışıksız yerde korunmalıdır. Serin bir yerde durmalıdır. Buzdolabına konulmaz. Cam ve koyu renkli olan şişeler tercih edilmelidir. Hava almamalıdır. Zeytinyağı bekledikçe bozulur.

Her zeytinyağının kendine has renk, koku ve tadını aynen koruyabilme süresi ortalama 1,5 senedir, bekledikçe bozulmasa da, aromasını yavaş yavaş yitirir, giderek rengi açılır, tadı acı bir hâl alır. Mideyi rahatsız eder.

EN EKONOMİK ZEYTİNYAĞI

En ucuz ürün geç hasat zeytinyağıdır. Ama onun yemeklere verdiği yağlılık duygusu, diğer tüm yağlardan iki kat daha fazladır.

ZEYTİNYAĞI NASIL KULLANILMALI?

Sızma tipi salatalar ve cacıkta, doğal tip kızartmalar ve yemeklerde kullanılır. Kızartmalarda birkaç kere aynı yağ kullanılabilir. Yemeklere koymak için rafine zeytinyağı uygundur.

ZEYTİNYAĞI İLE KIZARTMA YAPILABİLİR Mİ?

Zeytinyağının kızartmaya en uygun yağ olduğu bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır. Zeytinyağı yüksek ısıya daha dayanıklı kızartma yağı olarak daha sağlıklıdır.

ZEYTİNYAĞI HAKKINDA İLGİNÇ BİLGİLER

Türkiye kalp projesi araştırmalarının sonuçlarına göre, Türkiye'deki ölümlerin yüzde 37'si kalp hastalıklarından kaynaklanıyor.

1. Zeytinyağı unutkanlığı önler. (Akdeniz ülkelerinde yaşayan ve yemeklerinde çoğunlukla zeytinyağı kullanan toplumların 65 yaş üzeri yetişkinlerinde hatırlama oranının diğer ülke yetişkinlerine göre çok daha fazla olduğu saptanmıştır.)

2. Kolesterol yüksekliği zeytinyağı en az tüketen Karadeniz bölgemizde, en düşük oran ise zeytinyağı ağırlıklı beslenen Ayvalık çevresinde. Zeytinyağını bol tüketen ülkelerde özellikle Yunanistan, İspanya ve İtalya'da kalp ve damar hastalıkları ve buhastalıklardan ölüm oranı çok düşük…

3. Amerika'nın ünlü beslenme uzmanı Ancel Keys, Akdeniz ülkelerinde damar ve kalp hastalıklarına çok az rastlanmasının sebebini araştırmış ve bütün yemeklerde sadece naturel, sızma zeytinyağı kullanan bu hastalarda ülser yaralarının kapanma oranının yüzde 55 olduğu saptanmıştır.

4. Ciltlerine radyasyon verilmeden önce zeytinyağı sürülen hamsterlarda, zeytinyağının radyasyona karşı kesin ve tam bir koruyucu madde olduğu saptanmıştır.

5. Bir ziyafet öncesi ve sonrası birer kaşık zeytinyağı içebilirsiniz. Zeytinyağı mide zarını örtüpalkolün işlemesini önleyeceği gibi, karışık içkilerin yol açtığı sarhoşluğu bir ölçüde azaltır. Safra salgısını arttırarak hazmı kolaylaştırır...

6. Yüksek tansiyon için; 15-20 kadar taze yada kuru zeytin yaprağını 300 gr. suda 15 dakika kaynatın. Süzgeçten geçirip suyunu alın. Üzerine biraz şeker ilave edin. 15 gün boyunca sabah akşam sıcak için.

7. Sürekli kabızlık çekenler; sabahları aç karnına 1-2 kaşık zeytinyağını deneyiniz. Zeytinyağı iyi bir "laksatif"tir.

8. Oruç tutanlar; sahurda bir çorba kaşığı zeytinyağı içmek bağırsak ve safra kesesini rahatlatacaktır.

9. Ağrı, romatizma, ayak bileği dönmesi, adale incinmesine karşı; 200 gr. doğranmış taze çiçek ve yaprak, 100 gr. sarı papatya ile 1 kilo zeytinyağını arada sırada karıştırarak 2 saat süreyle bir 1benmari" içinde kaynattıktan sonra içindekileri süzünüz ve acı veren yeri derinlemesine ovuşturunuz.

10. Romatizma ağrıları için; dövülmüş kuru defne yapraklarını zeytinyağı içinde sulandırıp macunlaştırınız, ağrıyan yerin üzerine bolca sürünüz.

11. Deri yırtılmaları veya kesiklerde: Zeytinyağını, arı balmumu, doğranmış soğan ve kuyruk yağı ile karıştırarak "yara merhemi" olarak kullanabilirsiniz.

12. Soğuktan dudaklarınız çatlamasın diye üzerine biraz zeytinyağı sürün. Kuru ve çatlak elleriniz üzerine biraz zeytinyağı sürünüz. Yorgun ayaklar için banyo sonrasında eşit ölçüdeki zeytinyağı ve limonsuyu ile 10 dakika ovuşturunuz.

13. Zeytinyağını çok az tentürdiyotla karıştırarak ucuz ve sağlıklı bir güneş yağı elde edebilirsiniz.

14. Sütü kesilen anneler için; Yağsız inek sütüne biraz zeytinyağı katıp, sütten kesilen bebeğe veriniz. Anne sütü gibi doğal bir besindir, çünkü zeytinyağı anne sütüne yakın miktarda linoleik ve linolenik içerir.

15. "Kafa sağlığınız için" ... gıcırdayan kapılarınıza zeytinyağı sürebilirsiniz.

16. Beyaz dişler için; Dişetlerinizi zeytinyağı ile çalkalayınız ve uzunca bir süre ağzınızda tutunuz.

17. Parlak ve yumuşak saçlar için; 2 kahve kaşığı zeytinyağı, 1 kaşık ricin ve 10 damla kekiközünden hazırlanan bir karışım yapabilir saçlarınıza friksiyon ile tatbik edebilir, saçlarınızı parlaklaştırabilirsiniz.

18. Kepeğe karşı; 20 gr. risin, 20 gr. kolonya ile 150 gr. zeytinyağını karıştırıp saçlarınıza friksiyon yapabilirsiniz.

19. Kuru cildi nemlendirmek için; sızma zeytinyağı ile iyice ezilmiş avakado meyvesi hamurunu yüzünüze sürüp 10-15 dakika bekletiniz. Sonra yüzünüzü yıkayınız.

20. Yüz kırışıklıkları için; haftada 2 kez, yatmadan önce zeytinyağı ve limon karışımı ile yüzünüze masaj yapabilirsiniz.

21. Kol ve Bacaklara yumuşaklık kazandırmak için: Kalın tuzla karıştırılmış zeytinyağı ile masaj yapınız, sıcak su ile yıkayınız.

22. Güneş yağına karşı saf zeytinyağını sürebilirsiniz.

23. Parmaklarda oluşan nasıra karşı; zeytinyağı ve sarımsak veya kuru soğanla hazırlayacağınız merhemi üzerlerine sürünüz.

24. Zeytinyağı kanser riskini % 50'ye yakın azaltmaktadır. Zeytinyağı hücreleri korur. Zeytinyağının içinde bulunan Oleiprine adlı madde sayesinde hücreler yenilerek kansere karşı hücreleri korur.

25. Zeytin ağacının dalları, yaprakları ve reçinesi olduğu kadar, yağıda yıllardır ilaçların bileşimlerinde yer alan doğal maddelerden birisidir, doğal bir ilaçtır.

26. Yiyeceğin yanı sıra merhem olarak da kullanılan zeytinyağı; tahrişin sebep olduğu acı ile yanmayı giderici ve yumuşatıcı özellikleri olan losyondur da…

27. Zeytinyağı, derinin foliküllerine penetre olabildiği için, gerek internal gerekse eksternal dokuların yara veya iritasyonunda ve enfeksiyonlara karşı yararlıdır.

28. Sindirim sistemini etkiler; ister soğuk olsun, ister sıcak olsun zeytinyağı mideyi çepeçevre koruyucu bir tabakayla sararak mide asitini azaltır.

29. Gastrit ve ülsere karşı korumada etkin yardım sağlar. Hazmı en kolay olan zeytinyağı besinlerin bağırsaklar tarafından çok daha iyi emilmesini sağlayarak bağırsakların çalışmasını düzenler. Isıtılmış olsun yada olmasın zeytinyağı gastrik asiditeyi azaltabilmektedir. Tahriş giderici etkileri ülsere karşı koruma sağlar. Bağırsaklardan yiyecek geçişini kolaylaştırmak suretiyle konstipasyona engel olur.

30. Sabah kahvaltıdan önce alınan 1 veya 2 çorba kaşığı zeytinyağı -basit kronik kabızlığa - iyi gelir (daha iyi netice için suyla karıştırılabilir). Basur şikayetlerini giderir; sıcak olarak içilir.

31. Anne sütünde de bulunan E vitamini ve oleik asit içeriği ile zeytinyağı, normal kemik gelişimine katkıda bulunur. Anne karnında ve doğumdan sonra bebeğin beyninin olduğu kadar, genel olarak sinir sisteminin gelişimini de desteklediğinden, gebe ve emziren annelere özellikle yararlıdır.

32. Zeytinyağı yaşlanmanın, hem genel olarak doku ve organlar, hem de beyin fonksiyonları üzerinde ki etkilerini geciktirmektedir.

33. Yüksek tansiyonu düşürür; yaprakları ve dallarından çay yapılır. Taze ya da kuru zeytin yaprağını 300 gr. suda 15 dakika kaynatıp, süzdükten sonra şeker ilave ederek 15 gün boyunca her sabah akşam sıcak içmek faydalıdır.

34. Kan şekeri seviyesinin düşmesine yardım eder.

35. Ağrı, romatizma, burkulma ve adale incelmelerinde; zeytinyağı sürülür veya 200 gr taze çiçek ve yaprak, 100 gr sarıpapatya ile 1 kg zeytinyağını arada sırada karıştırarak iki saat 'benmari' içinde kaynattıktan sonra içindekileri süzüp ağrı veren yerler ovulur. Kapalı yanıklarda zeytinyağı sürülerek kullanılır.

36. Kötü kolesterol LDL'yi azaltırken, iyi kolesterol HDL'yi artırır. (Yüksek LDL kolesterolü seviyesine bağlı olarak yükselen kolesterol seviyesinin aterosklerotik kalp hastalığında nedensel rol oynadığı kuşkusuzdur. Epidemiyolojik veriler koroner kalp hastalığı vakalarındaki düşüşün total veya LDL kolesteroldeki düşüş ile beraber olduğunu göstermektedir.)

37. Diyetle alınan doymuş yağ asitlerinin (DYA) total kolesterol seviyesini yükselttiği iyi bilinmektedir. DYA ile tetiklenen kolesterol yüksekliği çoğunlukla LDL kolesterolündeki yüksekliğe bağlıdır. DYA ve hayvansal yağdan zengin diyetler HDL kolesterolü ve apo A-1 de de yükselmeye yol açar.

38. Kalp dostu; zeytinyağı hayvansal yağların tersine kandaki kolesterol miktarını ve dolayısıyla kalp krizi riskini azaltır. Kan plateletlerinin toplanmasına engel olarak kan pıhtılaşması riskini de yok eder.

39. İçerdiği linoleik asit yüzdesi nedeniyle anne sütüne benzeyen zeytinyağı, inek sütüne katıldığında anne sütüne yakın değer elde edilir. Sütü kesilen anneler yağsız inek sütüne biraz zeytinyağı katıp bebeğe verilebilir.

40. Günde birkaç damla zeytinyağı bebeğin gelişimine büyük katkı sağlar.

41. İçerdiği E, A, K vitaminleri ile her yaştaki çocuğun gerekli ihtiyacına yanıt verir. Bu vitaminler kemiklerin doğal gelişimine ve mineralleşmeye yardımcı olup, güçlenmesini hızlandırır. Her yaştaki insan için yararlıdır.

42. Böbreklerin ıslahında, taşları düşürmede, bağırsak kurtlarını düşürmede, karın ağrısında sıcak su ile içilmesi iyi gelir.

43. Çocukları raşitizmden korur. Siyatik, mafsal ağrılarına iyi gelir; zeytinyağı tortusu sürülür.

44. Ağızda çalkalandığında, dişlerin beyaz olmasını sağlar, diş etlerini korur, diş çürümelerini önler.

45. Zeytinyağı sağlık ve güzellik kaynağıdır. Cilde ve saçlara çok faydalıdır. Cildi besler, korur ve yumuşatır.

46. Saçları dökülenlere; 1 yumurta sarısı ve zeytinyağı karışımını saç diplerine sürerek 1 saat bekletilip daha sonra yıkanması, arada bir tekrarlanması gerekir. 

ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI İLE İLGİLİ ÂYETLER VE HADİSLER

• Zeyin ve Zeytinyağı İle İlgili Ayetler

“O, gökten su indirendir. İşte biz onunla her türlü bitkiyi çıkarıp onlardan yeşillik meydana getirir ve o yeşil bitkilerden, üst üste binmiş taneler, -hurma ağacının tomurcuğunda da aşağıya sarkmış salkımlar- üzüm bahçeleri, zeytin ve nar çıkarırız: (Her biri) birbirine benzer ve (her biri) birbirinden farklı. Bunların meyvesine, bir meyve verdiği zaman, bir de olgunlaştığı zaman bakın. Şüphesiz bunda inanan bir topluluk için (Allah’ın varlığını gösteren) ibretler vardır.” (En’âm Sûresi, 99)

“O, çardaklı-çardaksız olarak bahçeleri, ürünleri, çeşit çeşit hurmalıkları ve ekinleri, zeytini ve narı (her biri) birbirine benzer ve (her biri) birbirinden farklı biçimde yaratandır. Bunlar meyve verince meyvelerinden yiyin. Hasat günü de hakkını (öşürünü) verin, fakat israf etmeyin. Çünkü O, israf edenleri sevmez.” (En’âm Sûresi, 141)

“Allah o su ile size; ekin, zeytin, hurma ağaçları, üzümler ve her türlü meyvelerden bitirir. Elbette bunda düşünen bir kavim için bir ibret vardır.” (Nahl Sûresi, 11)

“Yine o su ile Sîna dağında biten bir ağaç (zeytin ağacı) yarattık ki hem yağ, hem de yiyenlere katık verir.” (Mü’minûn Sûresi, 20)

“Allah, göklerin ve yerin nurudur. O’nun nurunun temsili şudur: Duvarda bir hücre; içinde bir kandil, kandil de bir cam fânûs içinde. Fânûs sanki inci gibi parlayan bir yıldız. Mübarek bir ağaçtan, ne doğuya, ne de batıya ait olan zeytin ağacından tutuşturulur. Bu ağacın yağı, ateş dokunmasa bile neredeyse aydınlatacak (kadar berrak)tır. Nur üstüne nur. Allah, dilediği kimseyi nuruna iletir. Allah, insanlar için misaller verir. Allah, her şeyi hakkıyla bilendir.” (Nûr Sûresi, 35)

“Böylece sizin ve hayvanlarınızın yararlanması için orada taneler, üzümler, yoncalar, zeytinler, hurmalıklar, sık ağaçlı bahçeler, meyveler ve otlaklar ortaya çıkardık.” (Abese Sûresi, 27-32)

“Tîn’e ve zeytûn’a andolsun.” (Tin Sûresi, 1)

• Zeyin ve Zeytinyağı İle İlgili Hadisler

“Zeytinyağı yiyin ve onunla yağlanın, çünkü o mübarek bir ağaçtandır.” (Tirmizi, atime 43; İbn Mace, at'ime 43; Darimi, at'ime 20) buyurduğu sahih hadis kitaplarımızda geçmektedir. Bazı kitaplarda: “Çünkü o hoş ve mübarektir... Çünkü onda yetmiş derde deva vardır, cüzzam da bunlardan biridir. Basura iyi gelir...” (Hindî, Kenz, X/48) gibi ilaveler de vardır.

“Sürmenizin iyisi İsmid'den olandır. O gözü cilalar, tüyü bitirir.” (Ebu Davud, libas 13, Tip 14; Tirmizi, libas 22,23; Ibn Mâce, tip 25)

Allâh Resûlü elbisesinin temizliğine son derece dikkat ettiği gibi tertip ve düzenine de aynı nisbette îtinâ gösterirdi. Zîrâ o, îcâb ettikçe saç ve sakalını tarayıp düzeltir, hatta kulak yumuşaklarına kadar uzattığı mubârek saçlarını, zaman zaman kınayla boyar ve zeytinyağı ile de yağlardı. (Tirmizî, Şemâil, s. 18-27)

İslam ve İhsan